مقدمه
بازارهای مالی جهانی به دلیل پویایی و حساسیت بالای خود، همواره تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله تنش‌های ژئوپولیتیکی، سیاست‌های پولی، و تغییرات اقتصادی قرار دارند. طلا، به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین دارایی‌های امن، نقش محوری در پرتفوی سرمایه‌گذاران در زمان ناپایداری‌های جهانی ایفا می‌کند. با این حال، در ساعات ابتدایی روز جمعه، ۱۶ مه ۲۰۲۵، قیمت طلا شاهد کاهش قابل‌توجهی بود که ریشه در تحولات اخیر ژئوپولیتیکی و تغییر رفتار سرمایه‌گذاران داشت. این گزارش به بررسی دلایل این کاهش، تأثیرات آن بر بازارهای جهانی، و چشم‌انداز آینده قیمت طلا می‌پردازد.
کاهش قیمت طلا در بازارهای جهانی
در ساعت‌های ابتدایی روز جمعه، ۱۶ مه ۲۰۲۵، بهای هر اونس طلا برای تحویل در ماه ژوئن با کاهش ۴۴.۳۰ دلاری مواجه شد و به سطح ۳۱۸۲.۳۰ دلار رسید. این افت قیمتی، که نشان‌دهنده کاهش ۱.۴ درصدی در یک روز بود، سرمایه‌گذاران را غافلگیر کرد، به‌ویژه با توجه به اینکه طلا تنها چند هفته پیش، در تاریخ ۶ مه، به اوج ماهانه خود با قیمت ۳۴۲۲.۸۰ دلار رسیده بود. این کاهش بیش از ۷ درصدی از اوج اخیر، زنگ خطری برای کسانی بود که طلا را به‌عنوان پناهگاه امن در برابر نوسانات اقتصادی می‌شناختند.
عوامل اصلی کاهش تقاضا
کاهش قیمت طلا به‌طور مستقیم با کاهش تنش‌های ژئوپولیتیکی مرتبط است. در هفته‌های اخیر، روابط بین ایالات متحده و چین، دو اقتصاد بزرگ جهان، شاهد تنش‌هایی بود که به جنگ تعرفه‌ای منجر شده بود. این تنش‌ها، که از سال ۲۰۲۴ با اعمال تعرفه‌های سنگین بر کالاهای وارداتی آغاز شده بود، تجارت بین‌المللی را مختل کرده و سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن مانند طلا سوق داده بود. با این حال، در پایان هفته گذشته، دو کشور به یک توافق اولیه دست یافتند که شامل کاهش تدریجی تعرفه‌ها بر محصولات کلیدی مانند فناوری، خودرو، و محصولات کشاورزی بود. این توافق، که در تاریخ ۱۱ مه ۲۰۲۵ اعلام شد، سیگنال مثبتی به بازارهای جهانی ارسال کرد و تنش‌ها را به‌طور قابل‌توجهی کاهش داد.
کاهش تنش‌های ژئوپولیتیکی، تقاضا برای دارایی‌های امن را کمرنگ کرد و سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های پرریسک‌تر مانند سهام و ارزهای دیجیتال هدایت کرد. این تغییر رفتار سرمایه‌گذاری، که به‌عنوان “ریسک‌آپ” (Risk-On) شناخته می‌شود، معمولاً زمانی رخ می‌دهد که اطمینان به ثبات اقتصادی افزایش می‌یابد. در نتیجه، طلا که به‌عنوان ابزاری برای حفظ ارزش در زمان بحران شناخته می‌شود، جذابیت خود را از دست داد و فشار فروش بر این فلز گران‌بها افزایش یافت.
تأثیرات بر بازارهای دیگر
کاهش قیمت طلا تنها به این بازار محدود نماند و اثرات زنجیره‌ای بر سایر بازارهای مالی داشت. یکی از برجسته‌ترین این اثرات، رشد قابل‌توجه شاخص‌های بورسی بود. از زمان اعلام توافق تجاری بین ایالات متحده و چین، شاخص S&P 500، که معیاری از عملکرد ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی است، حدود ۴.۵ درصد رشد کرده و به سطح ۵۵۰۰ واحد نزدیک شده است. این رشد نشان‌دهنده افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به اقتصاد جهانی و به‌ویژه بازارهای سهام است. شرکت‌هایی مانند اپل، تسلا، و آمازون، که در این شاخص وزن بالایی دارند، با افزایش تقاضا مواجه شدند و ارزش سهام آن‌ها به سطوح جدیدی رسید.
وضعیت دلار و اوراق قرضه
ارزش دلار آمریکا نیز در ابتدای معاملات روز جمعه با کاهش اندکی مواجه شد. شاخص دلار ICE، که ارزش دلار را در برابر سبدی از ارزهای اصلی مانند یورو، ین، و پوند اندازه‌گیری می‌کند، با کاهش ۰.۱ واحدی به ۱۰۰.۷۸ رسید. این کاهش، اگرچه ناچیز به نظر می‌رسد، اما برای کالاهایی که با دلار قیمت‌گذاری می‌شوند، از جمله طلا، نفت، و فلزات صنعتی، به معنای افزایش نسبی جذابیت است. وقتی ارزش دلار کاهش می‌یابد، کالاها با قیمت کمتری برای دارندگان ارزهای دیگر عرضه می‌شوند، که می‌تواند تقاضای جهانی را تحریک کند. با این حال، این اثر در شرایط فعلی تحت‌الشعاع کاهش تقاضای کلی برای طلا قرار گرفت.
بازده اوراق خزانه‌داری آمریکا نیز با کاهش مواجه شد، که نشان‌دهنده تغییر در انتظارات سرمایه‌گذاران از سیاست‌های پولی فدرال رزرو است. بازده اوراق دوساله، که به سیاست‌های کوتاه‌مدت فدرال رزرو حساس‌تر است، با کاهش ۴.۲ واحد پایه به ۳.۹۴ درصد رسید. همچنین، بازده اوراق ده‌ساله، که معیاری از انتظارات بلندمدت اقتصادی است، با افت ۳.۸ واحدی به ۴.۳۹۷ درصد کاهش یافت. این کاهش بازده نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران انتظار دارند با بهبود روابط تجاری و ثبات اقتصادی، فدرال رزرو فشار کمتری برای افزایش نرخ بهره وارد کند، که معمولاً به نفع دارایی‌های پرریسک و به ضرر طلا تمام می‌شود.
تحلیل عوامل بنیادی و تکنیکال
عوامل بنیادی
از منظر بنیادی، کاهش تنش‌های ژئوپولیتیکی تنها عامل اصلی این افت قیمت نبود. تورم جهانی، که در سال ۲۰۲۴ به اوج خود رسیده بود، در ماه‌های اخیر با کاهش نسبی مواجه شده است. بر اساس گزارش‌های اخیر بانک جهانی، نرخ تورم در ایالات متحده از ۳.۵ درصد در مارس ۲۰۲۵ به ۳.۱ درصد در آوریل کاهش یافته است. این کاهش، فشار بر فدرال رزرو برای حفظ نرخ‌های بهره بالا را کم کرده و تقاضا برای طلا را که معمولاً در برابر تورم بالا ارزش خود را حفظ می‌کند، کاهش داده است.
علاوه بر این، افزایش تولید طلا در معادن بزرگ مانند کشورهایی مانند استرالیا و روسیه نیز بر عرضه جهانی تأثیر گذاشته است. طبق گزارش شورای جهانی طلا، تولید جهانی طلا در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ با ۲.۳ درصد رشد به ۹۸۰ تن رسیده است. این افزایش عرضه در کنار کاهش تقاضا، فشار نزولی بیشتری بر قیمت‌ها وارد کرده است.
تحلیل تکنیکال
از دیدگاه تکنیکال، قیمت طلا پس از رسیدن به اوج ۳۴۲۲.۸۰ دلار در ۶ مه، وارد یک روند نزولی شده است. تحلیل‌گران بازار معتقدند که سطح حمایت کلیدی در حدود ۳۱۵۰ دلار است و اگر این سطح شکسته شود، قیمت ممکن است به ۳۰۵۰ دلار کاهش یابد. شاخص قدرت نسبی (RSI) نیز در حال حاضر در محدوده ۳۵ قرار دارد، که نشان‌دهنده شرایط اشباع فروش است، اما هنوز سیگنال قوی برای بازگشت صعودی ارائه نکرده است. این شرایط نشان می‌دهد که بازار در کوتاه‌مدت ممکن است شاهد نوسانات بیشتری باشد.
واکنش بازارها و سرمایه‌گذاران
سرمایه‌گذاران نهادی و خرد به این افت قیمت واکنش‌های متفاوتی نشان داده‌اند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگ مانند SPDR Gold Shares (GLD)، که بزرگ‌ترین ETF مبتنی بر طلا است، در هفته گذشته با خروج ۱۲ تن طلا مواجه شدند، که نشان‌دهنده کاهش علاقه سرمایه‌گذاران نهادی است. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران خرد در پلتفرم‌هایی مانند Robinhood و eToro همچنان به خرید طلا در سطوح پایین‌تر ادامه داده‌اند، که می‌تواند نشانه‌ای از انتظار برای بازگشت قیمت‌ها باشد.
بازارهای آتی نیز با کاهش حجم معاملات مواجه شده‌اند، که نشان‌دهنده احتیاط سرمایه‌گذاران در پیش‌بینی روند آینده است. تحلیل‌گران معتقدند که اگر تنش‌های ژئوپولیتیکی دوباره افزایش یابد—مثلاً در صورت بروز اختلافات جدید بین ایالات متحده و چین یا تنش‌های منطقه‌ای در خاورمیانه—قیمت طلا ممکن است به سرعت به سطوح بالای ۳۳۰۰ دلار بازگردد.
چشم‌انداز آینده
عوامل مثبت برای طلا
با وجود کاهش فعلی، عوامل متعددی می‌توانند از بازگشت قیمت طلا حمایت کنند. تنش‌های ژئوپولیتیکی، اگرچه در حال حاضر کاهش یافته‌اند، اما همچنان پتانسیل بازگشت دارند. برای مثال، مذاکرات تجاری بین ایالات متحده و چین ممکن است با چالش‌هایی مواجه شود، به‌ویژه اگر اختلافات بر سر فناوری یا حقوق مالکیت فکری دوباره شعله‌ور شود. همچنین، اگر تورم در ماه‌های آینده دوباره افزایش یابد—به‌ویژه با توجه به هزینه‌های بالای انرژی و زنجیره تأمین—طلا می‌تواند بار دیگر به‌عنوان پناهگاه امن مورد توجه قرار گیرد.
عوامل منفی
از سوی دیگر، اگر اقتصاد جهانی به ثبات بیشتری برسد و فدرال رزرو نرخ بهره را کاهش دهد، جذابیت دارایی‌های پرریسک مانند سهام و کریپتوها افزایش خواهد یافت. این امر می‌تواند فشار نزولی بر طلا را ادامه‌دار کند. همچنین، توسعه فناوری‌های جدید برای استخراج طلا و افزایش عرضه ممکن است قیمت‌ها را در بلندمدت تحت فشار نگه دارد.
پیش‌بینی‌ها
تحلیل‌گران بازار، از جمله Goldman Sachs و UBS، پیش‌بینی می‌کنند که میانگین قیمت طلا در سال ۲۰۲۵ بین ۳۱۰۰ تا ۳۴۵۰ دلار نوسان کند. با این حال، آن‌ها هشدار می‌دهند که این پیش‌بینی به شدت به تحولات ژئوپولیتیکی و سیاست‌های پولی وابسته است. در کوتاه‌مدت، تا پایان ماه مه، انتظار می‌رود قیمت‌ها در محدوده ۳۱۵۰ تا ۳۲۵۰ دلار باقی بمانند، مگر اینکه اخبار جدیدی بازار را شوکه کند.
نتیجه‌گیری
کاهش قیمت طلا در ساعات ابتدایی روز جمعه، ۱۶ مه ۲۰۲۵، نتیجه مستقیم کاهش تنش‌های ژئوپولیتیکی بین ایالات متحده و چین و تغییر رفتار سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های پرریسک بود. این افت، که بیش از ۷ درصد از اوج ماهانه طلا را شامل می‌شود، تأثیرات قابل‌توجهی بر بازارهای سهام، دلار، و اوراق قرضه داشته است. با این حال، عوامل بنیادی و تکنیکال نشان می‌دهند که این کاهش ممکن است موقت باشد و طلا همچنان پتانسیل بازگشت به سطوح بالاتر را داشته باشد، به‌ویژه اگر تنش‌ها دوباره افزایش یابد یا تورم رشد کند. سرمایه‌گذاران باید با دقت تحولات را دنبال کنند، زیرا بازار طلا به دلیل وابستگی به عوامل جهانی، همچنان پرنوسان خواهد بود.
نظرات کاربران