در دنیای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، لیکویید شدن یکی از خطرات جدی است که کاربران را تهدید می‌کند. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که ارزش وثیقه‌های ارائه‌شده توسط کاربران برای دریافت وام، به دلیل کاهش قیمت دارایی‌های پایه، به زیر حد مشخصی سقوط کند. در چنین شرایطی، پروتکل‌های دیفای مانند میکر (MakerDAO) اقدام به فروش وثیقه‌ها می‌کنند تا بدهی کاربران را تسویه کنند. این فرآیند نه تنها می‌تواند منجر به از دست رفتن سرمایه کاربران شود، بلکه تأثیرات گسترده‌ای بر بازار کریپتو نیز دارد.
یک نمونه نزدیک به لیکوییدیشن
اخیراً یک کاربر قدیمی میکر که از سال ۲۰۲۱ در این پلتفرم فعالیت داشته، با خطر لیکویید شدن یک وام ۷۵ میلیون دلاری مواجه شد. این کاربر که از اتر (ETH) به عنوان وثیقه استفاده کرده بود، تنها چند دقیقه با متحمل شدن جریمه‌ای ۱۶ میلیون دلاری فاصله داشت. با این حال، در آخرین لحظات، او با افزودن ۲,۰۰۰ واحد اتر به وثیقه خود، از لیکویید شدن موقعیتش جلوگیری کرد. این اقدام باعث شد قیمت لیکوییدیشن او از ۱,۹۳۲.۰۸ دلار به ۱,۸۷۴.۹۸ دلار کاهش یابد و نسبت وام به وثیقه از ۱۷۶٪ به ۱۸۱.۹۵٪ افزایش پیدا کند.
نقش اوراکل‌ها در لیکوییدیشن
اوراکل‌ها (Oracle) نقش کلیدی در تعیین قیمت لیکوییدیشن دارند. این سیستم‌ها قیمت دارایی‌ها را از بازارهای خارجی دریافت کرده و به پروتکل‌های دیفای منتقل می‌کنند. در مورد کاربر مورد نظر، اوراکل‌های کرانیکل (Chronicle) که توسط میکر استفاده می‌شود، هر ساعت یک‌بار به‌روزرسانی می‌شوند. اگر قیمت اتر به زیر ۱,۸۷۴.۹۸ دلار برسد، اوراکل این کاهش را تشخیص داده و پس از یک ساعت تأخیر، لیکوییدیشن انجام می‌شود. این سیستم به کاربران فرصت می‌دهد تا با افزودن وثیقه یا تسویه بخشی از بدهی، از لیکویید شدن جلوگیری کنند.
تأثیر شرایط کلان اقتصادی بر بازار کریپتو
وضعیت کلان اقتصادی جهانی نیز بر بازار کریپتو تأثیرگذار است. اخیراً، اعلامیه‌های دونالد ترامپ مبنی بر حفظ تعرفه‌های تجاری، باعث تشدید نگرانی‌ها در بازارهای سهام و دارایی‌های پرریسک شده است. این شرایط نامساعد اقتصادی منجر به کاهش قیمت بیت کوین به زیر ۸۰,۰۰۰ دلار و سقوط قیمت اتر به زیر ۲,۰۰۰ دلار شده است. چنین نوساناتی خطر لیکوییدیشن را برای کاربران دیفای افزایش می‌دهد، زیرا کاهش قیمت دارایی‌های وثیقه‌ای می‌تواند به سرعت نسبت وام به وثیقه را از حد مجاز فراتر ببرد.
چگونه 600 میلیون دلار در 1 دقیقه از بین رفت؟
جریمه‌های لیکوییدیشن در میکر
پروتکل میکر برای کاربرانی که به سطح وثیقه‌گذاری مورد نیاز نرسند، جریمه‌هایی اعمال می‌کند. این جریمه‌ها به بدهی باقی‌مانده اضافه شده و حداقل زیان کاربر را نشان می‌دهند. پس از لیکویید شدن، وثیقه‌های کاربر به مزایده گذاشته می‌شود. اگر وام به‌طور کامل بازپرداخت نشود، کاربر مسئول پرداخت باقی‌مانده بدهی به‌علاوه جریمه خواهد بود. این مکانیسم‌ها برای حفظ ثبات پروتکل طراحی شده‌اند، اما می‌توانند برای کاربران هزینه‌بر باشند.
سایر وام‌های در معرض خطر
این کاربر تنها کسی نیست که با خطر لیکوییدیشن مواجه است. طبق گزارش‌ها، کیف پولی که احتمالاً با بنیاد اتریوم مرتبط است، اخیراً ۳۰,۰۹۸ واحد اتر به ارزش تقریبی ۵۶ میلیون دلار به میکر واریز کرده تا قیمت لیکوییدیشن موقعیت خود را کاهش دهد. این کیف پول در حال حاضر ۱۰۰,۳۹۴ اتر به ارزش ۱۸۲ میلیون دلار در میکر دارد و قیمت لیکوییدیشن آن ۱,۱۲۷.۰۶ دلار است.
علاوه بر این، داده‌های دیفای لاما نشان می‌دهد که حدود ۱۳.۶ میلیون دلار وام دیگر در سطح لیکویید شدن ۱,۸۵۷ دلار برای اتر قرار دارند. همچنین، ۱۱۷ میلیون دلار دیگر در صورت کاهش قیمت اتر به ۱,۷۸۰ دلار لیکویید خواهند شد. در مجموع، ۳۶۶ میلیون دلار بدهی در صورت افت ۲۰٪ دیگر در قیمت اتر لیکویید خواهد شد.
تأثیر لیکوییدیشن بر بازار کریپتو
لیکویید شدن وام‌ها در دیفای می‌تواند تأثیر چشمگیری بر قیمت دارایی‌های وثیقه‌ای داشته باشد. زمانی که پروتکل‌های دیفای دارایی‌های وثیقه‌ای را در بازار می‌فروشند یا به مزایده می‌گذارند، فشار فروش افزایش یافته و قیمت دارایی‌ها کاهش می‌یابد. این چرخه می‌تواند منجر به لیکویید شدن وام‌های بیشتری شود و بازار را در یک روند نزولی قرار دهد.
راه‌های جلوگیری از لیکوییدیشن
برای جلوگیری از لیکویید شدن، کاربران می‌توانند اقدامات مختلفی انجام دهند. افزودن وثیقه بیشتر به موقعیت وام، قیمت لیکوییدیشن را کاهش می‌دهد و فضای تنفس بیشتری برای کاربر ایجاد می‌کند. همچنین، تسویه بخشی از بدهی می‌تواند نسبت وام به وثیقه را بهبود بخشد. با این حال، تنها راه قطعی برای جلوگیری از لیکویید شدن، تسویه کامل بدهی است.
لیکوییدیشن یکی از بزرگ‌ترین خطرات در دنیای دیفای است که می‌تواند منجر به از دست رفتن سرمایه کاربران و ایجاد نوسانات شدید در بازار کریپتو شود. با توجه به شرایط نامساعد کلان اقتصادی و نوسانات قیمت دارایی‌های دیجیتال، کاربران باید به دقت نسبت وام به وثیقه خود را مدیریت کنند و از مکانیسم‌های موجود برای جلوگیری از لیکویید شدن استفاده نمایند. در عین حال، پروتکل‌های دیفای نیز باید به‌طور مداوم بهبود یابند تا خطرات مرتبط با لیکوییدیشن را کاهش دهند و ثبات بیشتری به سیستم بیافزایند.
نظرات کاربران