پیتر شیف، اقتصاددان و تحلیلگر مالی نام‌آشنا، اخیراً با اظهاراتی جنجالی درباره مناسبات اقتصادی بین ایالات متحده آمریکا و چین، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. او در اظهاراتی بی‌پرده توصیه کرده که چین باید از دلار آمریکا فاصله بگیرد، دارایی‌های دلاری خود را به فروش برساند و به جای آن طلا خریداری کند تا بتواند برتری اقتصادی را از آمریکا بازپس گیرد و جایگاه یوان را تقویت کند.
در این مقاله، ضمن بررسی دیدگاه‌های پیتر شیف، به اثرات احتمالی این سیاست، پیامدهای آن بر اقتصاد جهانی و چشم‌انداز آن برای چین و ایالات متحده می‌پردازیم.
پشت‌پرده توصیه شیف: رهایی از وابستگی به دلار
پیتر شیف در گفت‌وگوهای اخیر خود، بار دیگر نگاه انتقادی خود به سیستم مالی آمریکا و نقش دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی را تکرار کرده و پیشنهاد داده که چین برای پایان دادن به سلطه اقتصادی آمریکا، باید سیاست فروش گسترده دلار و اوراق خزانه‌داری آمریکا را در پیش بگیرد.
به باور شیف، این اقدام دو نتیجه عمده در پی خواهد داشت:
-
کاهش شدید ارزش دلار آمریکا در برابر یوان چین
-
افزایش قابل‌توجه نرخ بهره در ایالات متحده
او معتقد است که این تغییر، در عمل موجب تضعیف جایگاه اقتصادی و سیاسی آمریکا خواهد شد، چرا که سلطه دلار بر تجارت جهانی یکی از مهم‌ترین ابزارهای قدرت واشنگتن در عرصه بین‌الملل است.
چرا خرید طلا؟ تحلیل جایگزینی دلار با فلز زرد
در نگاه شیف، خرید طلا توسط چین نه تنها نقش ارزشیابی یوان را تقویت می‌کند، بلکه به ایجاد اعتماد جهانی به واحد پول ملی این کشور کمک خواهد کرد. طلا، به‌عنوان یک دارایی بدون ریسک و دارای سابقه هزاران‌ساله به‌عنوان ذخیره ارزش، همواره در زمان‌های بحران یا بی‌ثباتی اقتصادی به‌عنوان پناهگاه امن شناخته می‌شود.
او تصریح می‌کند که اگر چین بخش قابل‌توجهی از ذخایر دلاری خود را به طلا تبدیل کند، می‌تواند پایه‌ای مطمئن برای پشتوانه یوان فراهم کند و با این کار مسیر بین‌المللی‌سازی یوان را هموار سازد؛ موضوعی که سال‌هاست در دستور کار دولت چین قرار دارد.
تأثیر بر مصرف‌کنندگان چینی: بهره‌مندی از ثروت منتقل‌شده
از دید شیف، یکی از مهم‌ترین مزایای این تغییر استراتژیک برای مردم چین، افزایش قدرت خرید آنان خواهد بود. او معتقد است که با سقوط ارزش دلار و تقویت یوان، مصرف‌کنندگان چینی می‌توانند کالاهایی را که پیش‌تر تنها صادر می‌کردند، خود مصرف کنند و همچنین محصولات وارداتی از آمریکا، به‌ویژه کالاهای مصرفی، با قیمت مناسب‌تری در اختیارشان قرار گیرد.
وی در اظهاراتی جالب گفت: «چینی‌ها در صورت تحقق این سناریو فوراً ثروتمند خواهند شد، چون قدرت خرید از آمریکایی‌ها به آن‌ها منتقل می‌شود. در چنین وضعیتی، چینی‌ها قادر خواهند بود نه‌تنها کالاهایی را که تا پیش از این صادر می‌کردند، برای خود نگه دارند، بلکه بسیاری از محصولات آمریکایی، از جمله خودروهای کارکرده که دیگر آمریکایی‌ها توان نگهداری آن را ندارند، نیز بخرند.»
سناریوی نگران‌کننده برای آمریکا: تورم و سقوط استاندارد زندگی
پیتر شیف در ادامه تحلیل‌های خود، به نتایج فاجعه‌بار این اقدام برای اقتصاد ایالات متحده نیز اشاره کرده است. او بر این باور است که در صورت فروش گسترده دلار توسط چین، آمریکا با موجی از تورم افسارگسیخته مواجه خواهد شد. این تورم نه‌تنها قدرت خرید شهروندان آمریکایی را کاهش می‌دهد، بلکه استانداردهای زندگی را نیز به‌شدت تهدید خواهد کرد.
او می‌گوید: «اگر چین دیگر اوراق قرضه آمریکا را نخرد، دولت ایالات متحده مجبور خواهد شد نرخ بهره را افزایش دهد تا بتواند خریدار جدید پیدا کند. این موضوع باعث افزایش هزینه‌های استقراض، کاهش سرمایه‌گذاری و در نهایت رکود اقتصادی می‌شود.»
به بیان دیگر، شیف معتقد است که وابستگی آمریکا به چین، به‌ویژه در زمینه تأمین مالی کسری بودجه، می‌تواند به پاشنه آشیل اقتصاد آمریکا تبدیل شود، اگر پکن تصمیم بگیرد این ابزار را به‌طور تهاجمی به کار بگیرد.
آیا چین آماده اجرای چنین راهبردی است؟
در نگاه نخست، پیشنهاد پیتر شیف جذاب و جسورانه به‌نظر می‌رسد؛ اما آیا اجرای آن واقع‌بینانه است؟ چین تاکنون همواره در سیاست خارجی و مالی خود جانب احتیاط را نگه داشته و معمولاً از اقدامات ناگهانی یا شوک‌آور پرهیز کرده است.
با این حال، باید توجه داشت که دولت چین به‌طور تدریجی در حال کاهش وابستگی به دلار است. طی سال‌های اخیر، این کشور تلاش کرده تنوع‌بخشی به ذخایر ارزی، افزایش ذخایر طلا، و تقویت نقش یوان در مبادلات بین‌المللی را در دستور کار قرار دهد. همچنین پیمان‌های دوجانبه ارزی با کشورهایی مانند روسیه، ایران، برزیل و عربستان نیز در همین راستا تعریف شده‌اند.
اگرچه هنوز فاصله زیادی تا تحقق یک نظام مالی چندقطبی جهانی باقی مانده، اما توصیه شیف می‌تواند در بلندمدت به بخشی از سیاست‌های راهبردی چین تبدیل شود، به‌ویژه اگر تنش‌های ژئوپلیتیکی میان واشنگتن و پکن افزایش یابد.
واکنش بازارها به چنین سناریویی چه خواهد بود؟
اگر چین به‌طور ناگهانی حجم زیادی از اوراق قرضه آمریکا را دامپ کند، بازارهای مالی به‌شدت واکنش نشان خواهند داد. نرخ بهره اوراق خزانه به‌شدت افزایش خواهد یافت، بورس‌های جهانی با نوسان شدید مواجه می‌شوند، و دلار در برابر ارزهای دیگر تضعیف خواهد شد.
در این میان، قیمت طلا نیز احتمالاً به شکل چشمگیری افزایش پیدا می‌کند؛ زیرا تقاضای سنگینی برای آن شکل می‌گیرد. این سناریو می‌تواند باعث بازآرایی در سیستم مالی جهانی شود که سال‌ها حول محور دلار شکل گرفته بود.
آیا آمریکا در برابر این تهدید آماده است؟
اقتصاد ایالات متحده با وجود مزایای زیادی که از جایگاه دلار در اقتصاد جهانی می‌برد، همواره نسبت به چنین تهدیدهایی آسیب‌پذیر بوده است. با این حال، دولت آمریکا تلاش کرده با ابزارهایی چون تحریم، فشار سیاسی و حتی عملیات‌های مالی بین‌المللی، کشورهایی مانند چین و روسیه را از چنین اقداماتی باز دارد.
اما در صورتی که چند کشور بزرگ جهان به‌صورت هماهنگ تصمیم به فاصله گرفتن از دلار بگیرند، تأثیر آن بسیار گسترده‌تر و جدی‌تر خواهد بود.
نتیجه‌گیری: توصیه‌ای پرمخاطره، اما قابل‌تأمل
توصیه پیتر شیف به چین برای فروش گسترده دلار و جایگزینی آن با طلا، یک پیشنهاد پرمخاطره و جسورانه است. اگرچه اجرای آن در کوتاه‌مدت ممکن است بعید به‌نظر برسد، اما در بلندمدت، با تداوم کاهش اعتماد جهانی به ثبات مالی آمریکا، ممکن است چنین رویکردی از سوی چین یا سایر قدرت‌های اقتصادی جهان مورد توجه قرار گیرد.
آنچه مشخص است، اینکه وابستگی جهان به دلار در حال کمرنگ شدن است و اظهارات چهره‌هایی مانند شیف، می‌تواند توجه بیشتری را به گزینه‌های جایگزین مانند طلا و یوان جلب کند. با این حال، اجرای چنین طرحی نیازمند ملاحظات سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک فراوان است؛ چرا که تغییر نظم مالی جهانی، به‌سادگی یک تصمیم اقتصادی نخواهد بود.
https://myteana.ru/forums/index.php?autocom=gallery&req=si&img=6611