تقابل سیاست پولی و فشارهای سیاسی: ترامپ، پاول و آینده نرخ بهره

در بحبوحه تلاطم‌های مالی جهانی، باز هم توجه‌ها به سوی دو نام آشنا در سیاست و اقتصاد آمریکا جلب شده است: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، و جروم پاول، رئیس فدرال رزرو. در حالی‌که بازارهای جهانی با نوسانات شدیدی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ترامپ با انتشار پیامی تند در شبکه اجتماعی Truth Social، از پاول خواسته است که نرخ بهره را کاهش دهد و “بازی سیاسی” را متوقف کند. این اظهارات پرسروصدا نه‌تنها بازتابی از فشارهای سیاسی در بالاترین سطوح اقتصادی است، بلکه بار دیگر بحث استقلال بانک مرکزی، سیاست‌های پولی و جایگاه دارایی‌هایی همچون بیت‌کوین را در معادلات جهانی برجسته کرده است.

سیاست پولی و نقش کلیدی نرخ بهره

برای درک عمق مسئله، ابتدا باید با مفهوم نرخ بهره و نقش آن در اقتصاد آشنا شویم. نرخ بهره، ابزاری کلیدی در تنظیم تقاضای کل، کنترل تورم و مدیریت رشد اقتصادی است. فدرال رزرو به عنوان بانک مرکزی ایالات متحده، با افزایش یا کاهش این نرخ، می‌تواند روندهای اقتصادی را شکل دهد. اما اعمال این سیاست‌ها نیازمند استقلال نهادی، داده‌های اقتصادی دقیق و پرهیز از فشارهای سیاسی است.

در دوران ریاست جمهوری ترامپ، روابط بین او و جروم پاول همواره با تنش همراه بوده است. ترامپ بارها پاول را به کندی در اتخاذ سیاست‌های انبساطی پولی متهم کرده و از او خواسته است که نرخ بهره را به شدت کاهش دهد. اکنون نیز در زمانی که بسیاری از تحلیل‌گران نگران تورم جهانی، بحران انرژی و کاهش رشد اقتصادی هستند، ترامپ بار دیگر پاول را هدف قرار داده است.

ادعاهای ترامپ و تحلیل اقتصادی آن

ترامپ در پست اخیر خود مدعی شده است که قیمت انرژی و تورم کاهش یافته، قیمت تخم‌مرغ ۶۹ درصد افت کرده و اشتغال رشد داشته است. هرچند برخی از این شاخص‌ها ممکن است در بازه‌های زمانی محدود بهبود یافته باشند، اما تصویر کلی اقتصاد آمریکا همچنان پیچیده و متزلزل است.

تحلیل داده‌های منتشرشده توسط نهادهای مستقل نشان می‌دهد که گرچه در برخی مقاطع قیمت بنزین کاهش داشته، اما تورم کلی در سطوحی بالاتر از میانگین تاریخی باقی مانده است. همچنین بازار کار نیز با چالش‌هایی نظیر کاهش بهره‌وری و فشار بر دستمزدها مواجه است. بنابراین استناد به چند شاخص جداگانه نمی‌تواند مبنای مناسبی برای تغییر در سیاست‌های کلان پولی باشد.

تنش‌های تجاری و جنگ تعرفه‌ای؛ زمینه‌ساز بحران

یکی از دلایل نگرانی ترامپ و بسیاری از سرمایه‌گذاران، تأثیرات منفی سیاست‌های تعرفه‌ای و جنگ تجاری آمریکا با چین و سایر کشورها بر اقتصاد داخلی و جهانی است. این سیاست‌ها، که در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ آغاز شد و تا حدی ادامه یافته، باعث افزایش هزینه‌های واردات، اختلال در زنجیره تأمین جهانی و کاهش اعتماد کسب‌وکارها شده است.

در چنین فضایی، فدرال رزرو با چالشی دوگانه مواجه است: از یک‌سو نیاز به مهار تورم و از سوی دیگر، اجتناب از فشار بیش از حد به اقتصاد و بازار کار. کاهش نرخ بهره می‌تواند به تحریک اقتصاد کمک کند، اما در عین حال ممکن است منجر به افزایش مجدد تورم یا شکل‌گیری حباب‌های مالی شود.

بیت‌کوین؛ دارایی امن یا ابزار سفته‌بازی؟

در حالی‌که بازارهای سهام، اوراق قرضه و حتی کالاها تحت تأثیر تلاطم‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی قرار گرفته‌اند، بیت‌کوین رفتار متفاوتی از خود نشان داده است. بسیاری از تحلیل‌گران بیت‌کوین را با طلا مقایسه می‌کنند و از آن به عنوان “پناهگاه امن جدید” یاد می‌کنند.

افزایش علاقه سرمایه‌گذاران نهادی به بیت‌کوین، گسترش استفاده از آن در تراکنش‌های بین‌المللی، و مقاومت نسبی قیمت آن در برابر شوک‌های اقتصادی، باعث شده تا برخی آن را جایگزینی برای دارایی‌های سنتی بدانند. با این حال، نوسانات شدید قیمتی و وابستگی به روان‌شناسی بازار، همچنان آن را از تبدیل شدن به یک دارایی کاملاً امن دور نگه داشته است.

در شرایطی که ترامپ از سیاست‌گذاران می‌خواهد نرخ بهره را کاهش دهند و سیاست‌های انبساطی را در پیش بگیرند، برخی سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌هایی چون بیت‌کوین می‌روند، تا خود را در برابر کاهش ارزش دلار و بی‌ثباتی مالی محافظت کنند.

انگیزه‌های سیاسی در پشت پرده

نباید فراموش کرد که اظهارات ترامپ تنها جنبه اقتصادی ندارند. او که احتمالاً در انتخابات آینده ریاست‌جمهوری شرکت خواهد کرد، تلاش دارد تا با ایجاد فشار بر جروم پاول و فدرال رزرو، موقعیت سیاسی خود را تقویت کند. کاهش نرخ بهره می‌تواند به رشد بازار سهام، افزایش مصرف و در نهایت بهبود شاخص‌های اقتصادی منجر شود؛ عواملی که در زمان انتخابات می‌توانند برگ برنده سیاسی محسوب شوند.

از سوی دیگر، استقلال فدرال رزرو به عنوان یک اصل بنیادین در سیاست‌گذاری پولی آمریکا شناخته می‌شود. دخالت مستقیم یا غیرمستقیم سیاسی در تصمیم‌گیری‌های این نهاد می‌تواند به تضعیف اعتماد عمومی، بی‌ثباتی بازارها و افزایش ریسک سرمایه‌گذاری منجر شود.

نتیجه‌گیری

در مجموع، تقابل ترامپ و پاول بازتابی از کشمکش‌های دیرینه بین سیاست و اقتصاد است. در حالی‌که رئیس‌جمهور پیشین آمریکا به دنبال تسهیل سیاست‌های پولی برای تقویت موقعیت اقتصادی و سیاسی خود است، رئیس فدرال رزرو در تلاش است تا با حفظ استقلال نهاد خود، اقتصاد را بر مبنای داده‌های واقعی مدیریت کند.

در این میان، بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال در حال تبدیل شدن به گزینه‌هایی جذاب برای سرمایه‌گذاران نگران از بی‌ثباتی اقتصادی و فشارهای سیاسی هستند. گرچه هنوز مسیر طولانی تا پذیرش کامل این دارایی‌ها باقی مانده، اما رفتار آن‌ها در دوره‌های بحرانی نشان می‌دهد که نقشی فراتر از ابزار سفته‌بازی برای آن‌ها قابل تصور است.

با تداوم بحران‌ها، فشارهای سیاسی، و تغییرات سریع در صحنه جهانی، آینده اقتصاد آمریکا در گرو تعادل میان سیاست‌های پولی مستقل، ثبات مالی و سازگاری با فناوری‌های نوین خواهد بود. در چنین شرایطی، تصمیمات افراد کلیدی همچون پاول و موضع‌گیری‌های چهره‌هایی مانند ترامپ، تأثیری فراتر از مرزهای ملی خواهند داشت.